Bệnh Newcastle ở gà hay còn là bệnh gà rù, bệnh tân thành gà,… Đây là loại bệnh truyền nhiễm do virus gây ra với các triệu chứng như phân xanh, khó thở, dáng đi siêu vẹo,... Cùng mgd đim tìm hiểu rõ hơn về bệnh Newcastle ở gà – biểu hiện, bệnh tích và phương pháp chữa trị nhé.
Nguyên nhân gây bệnh Newcastle
Nguyên nhân gây ra bệnh Newcastle – gà rù là do virus Newcastle là một loại RNA virus, thuộc nhóm Paramyxovirus gây nên.
Loài vật mắc bệnh
- Gà ở mọi lứa tuổi đều có nguy cơ mắc bệnh
- Gà con mới nở sẽ được bảo hộ nhờ có kháng thể mẹ truyền (gà mẹ được tiêm phòng vaccine đầy đủ)
- Trong tự nhiên các loài chim cũng có thể mắc bệnh
- Vịt và ngỗng có thể bị nhiễm virus chủng độc lực cao, nhưng không có biểu hiện
Đường lây lan bệnh
- Virus tấn công vào cơ thể gà thông qua đường tiêu hóa, ngoài ra cũng có thể lây qua đường hô hấp
- Bệnh có thể xảy ra quanh năm nhưng chủ yếu vào vụ đông xuân
Cơ chế gây bệnh
- Virus tấn công vào cơ thể theo đường tiêu hóa hoặc đường hô hấp qua niêm mạc hầu họng rồi vào máu gây nhiễm trùng huyết. Sau đó, virus theo máu đi đến các cơ quan tổ chức của cơ thể. Virus tấn công vào các thành, các mạch quản gây ra hiện tượng xuất huyết, hoại tử
- Virus tấn công gây rối loạn tuần hoàn, ảnh hưởng đến trung khu hô hấp, hệ thần kinh trung ương gây các biểu hiện thần kinh, khó thở.
Các dạng thể của bệnh Newcastle trên gà
Newcastle là một căn bệnh có diễn biến phức tạp, chúng có 5 thể bệnh với các đặc điểm khác nhau.
Thể virus Newcastle tác động đến đường ruột – Thể Doytle
- Bệnh ở dạng cấp tính, gây chết 100% gà ở mọi lứa tuổi
- Đầu gà bị sưng, mặt phù, chảy nước mắt, nước mũi
- Gà lên cơn co giật, liệt chân không đi lại được
- Tiêu chảy phân có màu xanh, có nhiều trường hợp đi ngoài ra máu
Thể virus Newcastle tác động đến dây thần kinh – Thể Beach
- Bệnh ở dạng cấp tính, gây tỷ lệ tử vong cao lên đến 100%
- Gà lên cơn co giật, đứng không vững
Thể virus Newcastle tác động đến hô hấp – Thể Hitchner
- Bệnh nhiễm ở mức độ nhẹ
- Quá trình hô hấp của gà bị ảnh hưởng
- Tỷ lệ chết thấp
Thể Baudette
- Bệnh xuất hiện trên những đàn gà nhỏ
- Gà con có biểu hiện co giật, đứng không vững
- Ở thể này tỷ lệ chết thường thấp hơn so với các thể khác
Thể đường ruột không có triệu chứng
- Bệnh có biểu hiện không rõ ràng
- Những chủng virus nhóm lentogen gây bệnh thể này thường được dùng để điều chế vaccine
Biểu hiện của bệnh Newcastle ở gà
Thời gian ủ bệnh Newcastle từ 3 đến 5 ngày, cá biệt chỉ 2 ngày nhưng cũng có trường hợp dài hơn một tuần.
Bệnh tiến triển theo 3 thể chính: thế quá cấp tính, thể cấp tính, thể mạn tính.
Thể quá cấp tính chỉ xuất hiện ở đầu ổ dịch, bệnh tiến triển nhanh, gà chết chỉ trong vài giờ.
Thể quá cấp tính
- Gà ủ rũ, xù lông
- Lây lan mạnh, tỷ lệ chết 100% sau vài giờ bị nhiễm bệnh
- Ho, thở gấp, phân lẫn máu, đầu nghẹo sang một bên
- Sưng phù đầu, mào tích tím tái
- Có triệu chứng thần kinh, đi đứng không vững, mổ không trúng thức ăn
- Giảm đẻ, vỏ trứng mềm
- Bệnh tích chủ yếu tập trung ở đường tiêu hóa
- Xuất huyết dọc ống tiêu hóa: thực quản, dạ dày, ruột, hạch màng treo ruột và lỗ huyệt
- Niêm mạc khí quản và mũi có dịch rỉ viêm cata, xuất huyết lấm chấm
- Teo trứng, buồng trứng sung huyết
- Não xuất huyết
- Gà sốt cao 42,5 – 43oC
Thể cấp tính
- Dịch bùng phát đột ngột, tốc độ lây lan nhanh
- Tỷ lệ đẻ giảm, giảm ăn, chất lượng trứng giảm
- Có triệu chứng thần kinh, nghẹo đầu, đi lòng vòng, co giật, không mổ trúng thức ăn
- Gà sốt cao 42,5 – 43oC
- Tiêu chảy phân xanh, ho, tỷ lệ chết cao lên đến 100%
Thể mạn tính
- Xuất hiện ở cuối ổ dịch với các triệu chứng do rối loạn thần kinh.
- Do bị tổn thương tiểu não nên gà bị bệnh có những hành vi bất thường, gà chết do đói, mổ không trúng thức ăn
- Đối với gà đẻ, tỷ lệ đẻ giảm
- Bệnh kéo dài vài ngày hoặc vài tuần
Bệnh tích của gà bị mắc bệnh newcastle
– Ở thể cấp tính xác chết của gà gầy; mào, yếm tím bầm.
- Xoang mũi và miệng chứa nhiều dịch nhớt đục.
- Niêm mạc miệng, hầu, họng, khí quản xuất huyết, viêm và phủ màng giả fibrin
– Bệnh tích điển hình tập trung ở đường tiêu hóa:
- Niêm mạc dạ dày tuyến xuất huyết tại đỉnh của lỗ tuyến tiêu hóa. Nhiều trường hợp bệnh nặng hiện tượng xuất huyết thành dải ở trên và dưới của dạ dày tuyến.
- Dạ dày cơ dưới lớp sừng keratin cũng bị xuất huyết.
– Niêm mạc ruột non xuất huyết, viêm cata trong giai đoạn đầu. Giai đoạn sau các hạch lympho ở ngã ba manh tràng bị viêm loét thậm chí loét hình cúc áo.
– Gan chỉ có một số điểm hoại tử màu vàng nhạt.
– Dịch hoàn, buồng trứng bị xuất huyết thành từng vệt, từng đám.
– Xuất huyết ở màng thanh dịch như bao tìm, xoang ngực, bề mặt xương ức.
– Não viêm xuất huyết.
Chẩn đoán bệnh gà rù – Newcastle
Chúng ta có thể chẩn đoán bằng các cách sau:
- Dựa vào triệu chứng lâm sàng và bệnh tích đặc trưng.
- Phản ứng huyết thanh học: Phản ứng HA, HI và phản ứng trung hòa.
- Phản ứng kháng thể huỳnh quang cho kết quả nhanh nhất.
- Sử dụng phương pháp PCR với máy POCKIT iiPCR chẩn đoán trong vòng 1 đến 2 giờ để thu được kết quả chính xác nhất.
Phòng bệnh Newcastle ở gà
Bệnh Newcastle có khả năng lây lan nhanh chóng nên việc phòng bệnh cần được người nuôi thực hiện để đảm bảo đàn gà luôn khỏe mạnh.
Vệ sinh chuồng trại
- Định kỳ vệ sinh, khử trùng, sát trùng chuồng trại và dụng cụ chăn nuôi bằng vôi bột hoặc các loại thuốc sát trùng chuyên dụng.
- Nên trộn chất độn chuồng cùng với men vi sinh công dụng hút ẩm, giảm khí độc thải ra từ quá trình phân hủy phân gà và ức chế mầm bệnh.
- Thường xuyên cọ rửa máng ăn, máng uống chuyên cho gà.
- Kiểm soát ra vào chặt chẽ của trang trại, ngăn gia cầm tiếp xúc với mầm bệnh.
- Nhập gà về cách ly 10 ngày trước để theo dõi
Phòng bệnh bằng vaccine Newcastle
Tiêm phòng vaccine cho gà đầy đủ.
- Vaccine vô hoạt ít sử dụng do khả năng sản sinh miễn dịch kém.
- Hiện nay vaccine nhược độc được sử dụng phổ biến ở nước ta để phòng bệnh Newcastle cho gà vì dễ dàng sử dụng (cho uống, nhỏ mắt, nhỏ mũi), khả năng bảo hộ đàn gà tốt.
Việc phòng bệnh Newcastle cho gà bằng vaccine được thực hiện rất sớm (từ 5-10 ngày tuổi tùy thuộc từng loại vaccine) do khoảng thời gian này kháng thể mẹ truyền cho gà con bắt đầu giảm, gà con mất dần sự bảo hộ khỏi bệnh Newcastle. 10 đến 14 ngày sau nhắc lại vaccine cho gà để nâng cao hiệu quả phòng bệnh.
=> Lưu ý: Chỉ tiêm phòng cho những con gà khỏe mạnh
Thuốc bổ trợ cho gà
Các loại thuốc bổ thường sử dụng: Vitamin C, A, D, E, K, thuốc bổ thận Lesthionin, điện giải Bcomplex,..
Cách trị bệnh gà rù (Newcastle)
Trước đây khi chưa có thuốc đặc trị bệnh Newcastle nên phải tiêm vaccine và đàn gà đang mắc bệnh.
Hiện nay đã có thuốc đặc trị bệnh Newcastle với tỷ lệ chết từ 5 – 20% đàn gà (phụ thuộc và thời gian phát hiện bệnh để can thiệp).
Khi phát hiện đàn gà mắc bệnh Newcastle, sử dụng ngay kháng thể Newcastle để điều trị. Trong vòng 24 – 48h sau khi sử dụng kháng thể Newcastle gà sẽ không còn chết bởi bệnh Newcastle.
Bệnh Newcastle ở gà là một trong những căn bệnh phổ biến và thường gặp. Khi phát hiện bệnh càng sớm thì càng nâng cao hiệu quả điều trị bệnh. Vì vậy, để giảm thiểu thiệt hại và tỷ lệ tử vong thì các chủ trang trại cần thực hiện nghiêm ngặt quy trình phòng bệnh, tiêm phòng đầy đủ, định kỳ xét nghiệm chẩn đoán bệnh trên gà để chủ động điều trị.
Nguồn: happyvet.vn
